Có 2 loại đột quỵ:
1. Tắc nghẽn động mạch dẫn đến tổn thương não (đột quỵ thiếu máu cục bộ). Loại đột quỵ này chiếm tới 80% các trường hợp đột quỵ. Tắc nghẽn có thể xảy ra trong các mạch máu nhỏ trong não như phổ biến ở những bệnh nhân tiểu đường, hoặc trong các mạch máu lớn hơn. Đôi khi cục máu đông bị bong ra từ các mạch chính ở cổ (động mạch cảnh nội) hoặc thậm chí trong tim có thể dẫn đến đột quỵ thiếu máu cục bộ. Vì vậy điều quan trọng là tìm ra nguyên nhân của sự tắc nghẽn.
2. Chảy máu trong não (đột quỵ xuất huyết). Loại đột quỵ này chiếm khoảng 20% các trường hợp đột quỵ. Các nguyên nhân gây xuất huyết là
1) cao huyết áp
2) điểm yếu trong động mạch bị vỡ (phình động mạch) (Bài báo 8a, 8b).
3) dị dạng động tĩnh mạch (AVM) ở trẻ em, thanh thiếu niên hoặc thanh niên (Lời chia sẻ 5) hoặc
4) Có xu hướng chảy máu như ở những bệnh nhân dùng aspirin, ascardia, plavix hoặc warfarin
Đột quỵ thiếu máu cục bộ:
1. Phương pháp điều trị bằng thuố
1) dùng thuốc làm loãng máu để tránh tắc nghẽn hơn: các chất chống kết tập tiểu cầu như aspirin, ascardia hoặc plavix. Đôi khi thuốc mạnh hơn như warfarin có thể cần thiết.
2) giảm thiểu các yếu tố nguy cơ gây đột quỵ thứ cấp.
Cholesterol
D – Tiểu đường
I – Chính bản thân tôi, tức là do yếu tố di truyền
S – Hút thuốc
H – Cao huyết áp
Cholesterol: trong số các loại cholesterol khác nhau trong máu, LDL là loại quan trọng nhất và ta nên phấn đấu có LDL thấp hơn 100mg/dL. Nếu cần thiết, tốt hơn là nên dùng thuốc để làm giảm LDL hơn để nó tăng quá cao dẫn đến đột quỵ trong tương lai.
Tiểu đường và cao huyết áp hiện nay thường khá dễ dàng kiểm soát hơn bằng nhiều loại thuốc mới. Một quan niệm sai lầm phổ biến là khi đường huyết, huyết áp hoặc cholesterol được kiểm soát tốt, người ta thường ngưng dùng thuốc. Vấn đề là lượng đường, huyết áp hoặc cholesterol sẽ tăng trở lại khi không dùng thuốc mà bệnh nhân không biết. Những trường hợp này thường dẫn đến xuất huyết não hoặc đột quỵ, khi nó đã quá muộn. Những thuốc này nên được sử dụng lâu dài. Tốt hơn là dùng thuốc mà được khỏe mạnh hơn là không dùng và sau này bị đột quỵ.
2. Phương pháp điều trị bằng phẫu thuật
Đối với đột quỵ thiếu máu cục bộ, phẫu thuật đôi khi là cần thiết:
1)Nếu một vùng rộng lớn của não bị tổn thương (nhồi máu não) và não bị phồng lên, phẫu thuật giảm áp có thể là cần thiết để cứu sống bệnh nhân, đặc biệt là đối với những bệnh nhân trẻ tuổi.
2)Loại bỏ tắc nghẽn ở động mạch cổ (hẹp động mạch cảnh) có thể cần được thực hiện (thủ thuật cắt bỏ nội mạc động mạch cảnh, Hình 7). Một kỹ thuật mới được gọi là đặt stent cũng có thể loại bỏ tắc nghẽn mặc dù kết quả lâu dài của đặt stent hơi kém hơn so với phẫu thuật.
Đột quỵ xuất huyết:
Đối với xuất huyết não, điều trị thì gấp ba lần:
- 1. Loại bỏ cục máu đông nếu nó gây ra buồn ngủ hoặc hôn mê (Bài báo 9). Tuy nhiên, đối với những cục máu đông kích thước nhỏ hoặc vừa mà không gây buồn ngủ thì thường không cần phẫu thuật. Nó sẽ tự hòa tan biến mất.
- 2. Thoát dịch não thừa. Đôi khi xuất huyết có thể ngăn chặn sự lưu thông bình thường của dịch não dẫn đến tình trạng thừa dịch và tăng áp lực trong não. Một thủ thuật đơn giản để thoát dịch có thể cứu sống bệnh nhân. Một phương pháp mới mà tôi làm là để một đường ống dài dưới da. Điều này giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng và tái phẫu thuật ở bệnh nhân.
3. Điều trị các bệnh tiền căn gây ra xuất huyết.
Xuất huyết do tăng huyết áp, ngăn ngừa xuất huyết trong tương lai có nghĩa là kiểm soát tốt huyết áp và dùng thuốc suốt đời.
Đối với chứng phình động mạch (điểm yếu trong động mạch), hai phương pháp cần thiết là phẫu thuật để cắt túi phình hoặc một phương pháp mới dùng vòng xoắn kim loại GDC. Phương pháp dùng vòng xoắn kim loại là một phương pháp mới và nên được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh thần kinh kinh nghiệm. Nó có thể giúp cho bệnh nhân không cần phải trải qua phẫu thuật. Tuy nhiên, nó không thích hợp cho tất cả các chứng phình động mạch, đặc biệt là loại phình động mạch não giữa.
Đối với chứng dị dạng động tĩnh mạch, có ba phương pháp để loại bỏ (Lời chia sẻ 5):
a.Phẫu thuật để loại bỏ nơi dị dạng (Bài báo 10).
b.Tiêm keo hoặc hạt để chặn các động mạch vào nuôi nơi dị dạng.
c.Gamma Knife ở nơi dị dạng nhỏ hoặc sâu.
Đối với các trường hợp phức tạp, sự kết hợp của các phương pháp đôi khi là cần thiết (Hình 8).
