CỔ
Thoái hóa đốt sống cổ (Lời chia sẻ 6):
Đây là một chứng bệnh rất phổ biến đặc biệt là ở châu Á, với cột sống hẹp hơn so với người da trắng. Cần nhấn mạnh rằng những thay đổi thoái hóa trên hình ảnh MRI ở những người bình thường khỏe mạnh là rất phổ biến. Trong một nghiên cứu, hơn 50% dân số bình thường lớn hơn 50 tuổi có thay đổi thoái hóa ở cổ. Rõ ràng là họ không cần bất kỳ điều trị hoặc phẫu thuật. Sẽ là sai lầm và gây tổn hại nếu làm phẫu thuật trên cột sống của những bệnh nhân đó.
Mặt khác, tình trạng thoái hóa đốt sống cổ nặng có thể gây ra nhiều vấn đề theo 2 cách khác nhau:
a. Nén rễ thần kinh (bệnh rễ thần kinh, Hình 9)
dẫn đến đau ở cổ, xương bả vai, cánh tay, cẳng tay hoặc thậm chí các ngón tay. Tình trạng này có thể được kết hợp với cảm giác tê hoặc cảm giác kim châm trong cánh tay hoặc ngón tay. Trong giai đoạn cuối người bệnh có thể cảm thấy yếu các chi.
b. Nén dây thần kinh chính, tức là tủy sống (bệnh tủy sống, Hình 10)
dẫn đến cảm giác tê cả hai tay, yếu cánh tay và thường yếu ở chân (đi bộ không vững, khó leo cầu thang hay thậm chí bị ngã). Khi bệnh nặng, đi tiểu, đi cầu và chức năng tình dục cũng có thể bị ảnh hưởng.
Việc điều trị thường không phức tạp. Khi bệnh nặng, loại bỏ tình trạng nén (thoát vị đĩa đệm hoặc gai cột sống) thường đưa đến giảm đau và cải thiện tình trạng. Nhưng nếu có tổn thương đáng kể trước khi phẫu thuật, người bệnh có thể vẫn còn bị tê nhẹ. Nhìn chung, phẫu thuật này khi được thực hiện với kính hiển vi, máy khoan tốc độ cao và sự quan tâm là rất an toàn và rủi ro là rất thấp (Xem lời chia sẻ 6).
Sau khi loại bỏ tình trạng nén (đĩa hoặc gai), ta có thể thay thế các không gian đĩa trống với xương, lồng PEEK hoặc khớp nhân tạo. Đôi khi có thể cần phải sử dụng đĩa và ốc vít (chân) để giữ xương lại với nhau (Hình 11).
ĐAU THẮT LƯNG
Thoái hóa đốt sống thắt lưng
Thoái hóa đốt sống thắt lưng (Lời chia sẻ 7) có thể gây ra ba vấn đề lâm sàng khác nhau:
a. Thoát vị đĩa đệm (HNP):
Do thoái hóa, chấn thương hoặc bị kéo căng, một phần của đĩa sụn bị đẩy ra khỏi vị trí và ép vào các dây thần kinh chạy xuống đến chân. Kết quả gây đau nhiều ở lưng và chân, đôi khi cho cảm giác bị kéo. Cơn đau có thể nặng hơn khi ho, hắt hơi hoặc kéo căng. Nghỉ ngơi hoàn toàn trên giường thường làm giảm đau. Vật lý trị liệu nên được đưa vào điều trị vào lúc ban đầu nhưng nếu sau vài tuần điều trị cơn đau vẫn còn nghiêm trọng, chụp hình MRI nên được thực hiện và sau đó là tư vấn với bác sĩ chuyên khoa giải phẫu thần kinh. Vi phẫu cắt bỏ nhân đệm thường giải quyết được vấn đề. Bệnh nhân thường chỉ ở lại bệnh viện trong 1-2 ngày (Hình 12).
b. Hẹp ống cột sống:
Khi ta càng lớn tuổi, các dây chằng ở cột sống càng trở nên dày hơn. Có khi khớp tăng trưởng bất thường và xương tạo thành gai cột sống. Những tình trạng này làm hẹp ống cột sống và đè nén lên các rễ thần kinh. Bệnh nhân thường than phiền có cảm giác đau hoặc tê nhất là khi đi hoặc đứng. Triệu chứng giảm một khi bệnh nhân ngồi xuống. Đối với một số bệnh nhân, khi họ cúi về phía trước, họ có thể đi xa hơn trước khi cơn đau bắt đầu. Đau lưng khi xuất hiện thường không nghiêm trọng. Thủ thuật giải nén đơn giản có thể đủ để làm giảm áp lực lên các dây thần kinh.
c. Trượt đốt sống (liên kết của cột sống không được thẳng):
Bệnh nhân bị tình trạng này thường đau lưng rất nhiều, đặc biệt là khi di chuyển như khi ra khỏi giường vào buổi sáng. Hình chụp X-quang cột sống đơn giản từ mặt bên ở vị trí uốn cong về phía trước và phía sau (hình chụp X-quang cột sống thắt lưng ở góc độ gấp và duỗi) cho thấy tình trạng này. Đối với trường hợp nghiêm trọng, phương pháp phẫu thuật nối đốt sống sử dụng chân (vít) và que sẽ khắc phục được tình trạng này. Mặc dù trước đây phương pháp này được xem là đại phẫu, nhưng với các công cụ hiện đại, bây giờ phương pháp này tương đối đơn giản và rất an toàn. Không có nguy cơ đáng kể nào gây tê liệt từ phương pháp phẫu thuật này (Xem lời chia sẻ 8 và Hình 13, 14).
Khối u cột sống (Bài báo 11)
Các loại khối u cột sống phổ biến là u xơ thần kinh, u màng não, u màng não thất, u bào hình sao và u thứ cấp. U xơ thần kinh là loại phổ biến nhất và mang nhiều cơ hội hồi phục hoàn toàn. Thậm chí một khối u khổng lồ có thể được loại bỏ hoàn toàn (Lời chia sẻ 8). Ngược lại với đau lưng do thoái hóa, cơn đau từ khối u cột sống thường xảy ra vào ban đêm và đánh thức bệnh nhân dậy vào ban đêm. Cơn đau có thể được thuyên giảm một phần ở tư thế thẳng đứng, chẳng hạn như ngồi hoặc đi bộ.